Het doet er niet toe, maar houdt ons wel bezig

 Soms heb je zo’n gesprek dat eindeloos duurt, veel energie vraagt en moeizaam verloopt. Als je erop terugkijkt, blijkt dat het ook nog eens nergens over ging. Je weet zelfs niet meer wat er allemaal precies besproken is en waarom. Allemaal verspilde moeite… Eén van de redenen dat dit gebeurd is de ‘trivialiteitswet’. Hoe makkelijker en onbelangrijker het onderwerp, hoe meer tijd en energie we erin lijken te steken… en vice versa. Kan dat nou niet anders?

Cyril Northcote Parkinson stelde in 1957 de trivialiteitswet op. Deze wet gaat over het feit dat in organisaties eindeloos lang vergaderd wordt over onbelangrijke zaken. De trivialiteitswet stelt dat de hoeveelheid tijd die in vergaderingen besteed wordt aan een onderwerp, omgekeerd evenredig is met de hoeveelheid geld die ermee gemoeid is. Hoe meer geld er dus in omgaat, hoe korter erover gesproken wordt! Dat komt grotendeels doordat men ervan uitgaat dat er bij zoiets belangrijks wel andere ‘experts’ zijn die er meer van weten en op wiens oordeel vertrouwd kan worden. De goedkopere onderwerpen zijn minder complex en vaak minder belangrijk. Deze lenen zich bij uitstek voor eindeloze discussies waarbij iedereen zonder risico zijn mening kan geven en zijn aanwezigheid kenbaar kan maken. Parkinson gaf als voorbeeld de bouw van een kerncentrale. Daarbij houdt iedereen zich afzijdig wanneer het gaat over de complexe en dure vraagstukken die betrekking hebben op de daadwerkelijke centrale. Er wordt echter eindeloos gepraat over de kleur van het fietsenschuurtje voor de medewerkers. Herkenbaar? Is er iemand die nog nooit in zo’n vergadering heeft gezeten?

Nou is vergaderen natuurlijk wel even wat anders dan een moeilijk gesprek aangaan met een klant, collega, buurman of partner. Maar dezelfde wetmatigheid is van toepassing. De moeilijke, belangrijke onderwerpen krijgen minder woorden en tijd dan de makkelijke, onbenullige onderwerpen. De moeilijke onderwerpen kosten namelijk meer moeite. Ze vragen om genuanceerdheid, zelfbeheersing, rationaliteit het onderdrukken van emoties. De makkelijkere, minder belangrijke onderwerpen lenen zich daarentegen heel goed om ons te laten gelden, onze emoties te tonen en ongenuanceerd te zijn. En dat doen we dan ook al te graag.

Deze valkuil blijkt keer op keer moeilijk te omzeilen. Het weerhoudt ons ervan om te komen waar we willen zijn. Het frustreert! Door jezelf te dwingen onderscheid te maken tussen het fietsenschuurtje en de kerncentrale ben je al een heel eind. Je moet jezelf constant voorhouden dat het schuurtje al het gedoe gewoon niet waard is. Dat het moeilijker, maar vele malen beter is om jezelf en de ander te dwingen door de complexiteit van de kerncentrale heen te werken. Alleen dan loont het uiteindelijk allemaal de moeite.

TIP: herken jij in je eigen gesprekken welke onderwerpen tot de kerncentrale behoren en welke het fietsenschuurtje zijn? Probeer het zowel voorafgaand aan een gesprek, als achteraf eens voor jezelf te onderscheiden. Door je hierin te oefenen word je er steeds beter in en alerter op. Je zal steeds minder makkelijk in de valkuil lopen.