Soms vertel je iemand liever wat hij wil horen, dan wat je echt zou willen zeggen.
Omdat je hem graag tevreden wilt houden. Omdat het makkelijker is om met iemand in te stemmen dan om hem tegen te spreken of om er de lieve vrede mee te bewaken.
Misschien ken je het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer. Het leert ons dat er “een plicht van spreken” bestaat. Kijk de video. Het sprookje gaat over een heel ijdele keizer die bekend stond om zijn woede-uitbarstingen en zijn behoefte om altijd gelijk te hebben. En zijn kleren moesten altijd mooier en mooier, het was nooit goed genoeg.
Hij werd beduveld door twee oplichters die zich voordeden als kleermakers die kleding konden maken van een stof die alleen gezien kon worden door slimme mensen. De keizer durfde niet toe te geven dat hij niets zag. De eerste minister durfde de keizer desgevraagd niet te vertellen dat hij helemaal niets aan had, en in zijn kielzog ook de rest van alle mensen niet. Totdat een klein kind langs de route riep: ‘Kijk nou! De keizer geeft geen kleren aan!’
De keizer bozer dan ooit tevoren, natuurlijk. Maar op wie? Het sprookje geeft geen antwoord op die vraag. Maar je zou denken dat zijn boosheid zich vooral op de eerste minister zou richten. De persoon die hij als eerste in vertrouwen nam. Tot wie hij zich als eerste richtte toen hij zelf onzeker was. Want als je eerste minister bent, dan brengt dat verantwoordelijkheid met zich mee om je uit te spreken. Ook als datgene wat je te zeggen hebt misschien niet is wat de ander wil horen.
De plicht om te spreken is niet alleen voor eerste ministers. Die geldt bijvoorbeeld ook voor mensen die geraadpleegd worden omdat ze over bepaalde expertise beschikken. Of wanneer iemand zich tot jou wendt omdat jullie een sterke onderlinge band hebben. De rol die jij als gesprekpartner vervult, kan met zich meebrengen dat JUIST VAN JOU verwacht mag worden dat je je uitspreekt. Alleen door die verantwoordelijkheid te nemen kun je je op de lange termijn verzekeren van iemands lange termijn tevredenheid.
Naar de mond praten of zwijgend instemmen levert enkel schijntevredenheid op voor de korte termijn. Behalve met de keizer uit het sprookje, geldt het ook in de relatie met je klanten, collega’s, leidinggevenden. Overal waar je vertrouwen nodig hebt om je relatie op de lange duur goed te houden. Het vraagt soms wel moed om je uit te spreken en de manier waarop je dat doet maakt vaak een wereld van verschil. Maar het loont de moeite en constructief communiceren kun je leren.
