In onze westerse maatschappij zijn we erg aan gewend aan actie nemen. Als je iets wil moet je iets doen. Liever actie dan reactie, het voortouw nemen, de mouwen opstropen en aanpakken maar. Dat is ook wat we vaak doen in moeilijke gesprekken. Gesprekken waarin we ergens naartoe werken waar we moeite voor moeten doen. Dan gaan we ons vastbijten, argument na argument aandragen en we houden vaak zolang mogelijk het woord om maar genoeg dingen te zeggen die de ander van ons gelijk zal overtuigen.
Hoewel gedrevenheid waardevol is, kan het ook tegen je werken. Je kunt de ander volledig omverblazen met je monologen, drammerig overkomen en in veel gevallen zal je met zo’n overactieve houding de weerstand bij de ander eerder groter maken in plaats van kleiner.
In de Taoïstische leer hebben ze het principe van Wu-Wei. Vertaald betekent dit zoiets als: doen door niet te doen. En Wu-wei biedt een uitkomst voor dit soort situaties. Kort gezegd houdt het in dat sommige dingen nu eenmaal makkelijker gaan wanneer je er niet te hard je best op doet. Je moet een soort opzettelijke nonchalance toevoegen. Stel dat je een keer je pincode niet meer weet terwijl je die pas wel dagelijks gebruikt. De kans is groot dat je de code pas weer weet wanneer je hem een volgende keer achteloos intypt. De vraag is echter of je in staat bent om het voldoende los te laten om de code op die manier weer op te laten komen.
Ook bij uitdagende gesprekken geldt dat een oplossing of een weg voorwaarts soms alleen gevonden kan worden wanneer je er enerzijds actief naar toewerkt en het anderzijds ook af en toe ruimte geeft om het te laten gebeuren. Het gaat een beetje tegen ons gevoel in, maar soms creëer je vooruitgang door even niets te doen, je eigen acties even te staken. De taoisten leggen het vaak uit aan de hand van een agrarische metafoor. Wanneer je een plant wil kweken moet je doen wat je moet doen. Je geeft water, zorgt voor voldoende voedingsstoffen en zonlicht. Maar daarna moet je ook “niet doen”. De plant heeft tijd en ruimte nodig om te groeien. Iedere actie die jij daaraan toevoegt heeft eerder een negatieve uitwerking dan een positieve. Dit is precies hetzelfde evenwicht dat je nodig hebt in uitdagende gesprekken. Je doet wat je moet doen, maar weet dat er momenten in het gesprek waarin je “niet moet doen”. Het even moet laten gebeuren. En dat is moeilijk, het geeft vaak het gevoel dat je de controle verliest.
Daarnaast moet je leren op welk moment er actie nodig is en op welk moment juist niet. Om dat te kunnen moet je met enige afstand kunnen kijken naar het gesprek waar je middenin zit en naar je eigen rol in dat gesprek. Dat vraagt wat oefening, maar constructief communiceren kun je leren.
Mocht je er wat hulp bij willen: op mijnrielutions.nl vind je de e-learning “Afstand nemen” die je precies hierbij helpt.
