Als je vaker onze blog’s leest of video’s kijkt, dan weet je dat wij gespecialiseerd zijn in constructieve communicatie en je graag helpen om moeilijke gesprekken zo goed mogelijk te voeren. Moeilijke gesprekken zijn eigenlijk alle gesprekken waarbij je een doel nastreeft dat je niet zomaar, als vanzelf behaalt. Je moet er moeite voor doen. Het gaat niet alleen over moeilijke gesprekken die volledig escaleren, maar eigenlijk over ieder gesprek waar je het een beetje warm van krijgt.

Daar willen we nu eens wat dieper op ingaan. Want wat maakt nou dat jij het warm krijgt van een bepaald gesprek, terwijl een ander dat gesprek juist als een leuke uitdaging beschouwt? Waarom krijg je het soms ineens warm van een bepaald gesprek, terwijl je vooraf helemaal niet bedacht had dat het je zou raken? Het heeft alles met je zelfbeeld te maken en de impact die een gesprek of situatie op je zelfbeeld heeft. Ons zelfbeeld is belangrijk voor ons. Alles wat er om ons heen gebeurt, betrekken we bewust of onbewust op onszelf. We zijn nu eenmaal nogal egocentrische wezens.

Nou kan een gesprek op twee manieren invloed op ons zelfbeeld hebben. Het kan iets benadrukken in ons zelfbeeld, of toevoegen aan ons zelfbeeld waar we trots op zijn. Wanneer je aan iemand laat zien wat de resultaten zijn van een onderzoek dat je hebt gedaan, dan kan de reactie van de ander je het gevoel geven dat hij onder de indruk is van hoe professioneel je het aangepakt hebt. In dat geval heeft het gesprek een positieve impact op je zelfbeeld en zal je dat gesprek als aangenaam ervaren. Dat soort gesprekken vinden we doorgaans niet zo moeilijk. Soms vragen ze wel veel energie van je, maar in een positieve zin.

Bij moeilijke gesprekken is soms precies het tegenovergestelde aan de hand. Dan benadrukt iemand iets in jouw zelfbeeld, of voegt iemand er iets aan toe waar je niet blij mee bent. In dat geval is de impact op je zelfbeeld negatief en zal jij het gesprek in zekere mate als een moeilijk gesprek ervaren. Je zal het warm krijgen, je ademhaling en hartslag gaat ineens sneller, je adrenalinespiegel schiet omhoog. Jij ervaart een gesprek dus als moeilijk, wanneer het een negatieve impact op je zelfbeeld heeft.

Het is heel goed om voor jezelf na te gaan welke impact op jouw zelfbeeld jij als het meest negatief ervaart. Wanneer je dat weet, kun je er alert op zijn en wanneer het gebeurd zorgen dat je niet overhaast of over emotioneel reageert. Zo voorkom je dat de kwetsbaarheid in je zelfbeeld ongecorrigeerd invloed kan uitoefenen op het gesprek dat je met de ander voert. Zo behoud je meer controle op het gesprek met de ander en raak je zelf minder snel en minder hard uit balans.

Wil je voor jezelf nagaan welk deel van jouw zelfbeeld het meest gevoelig is voor negatieve impact? Beantwoord voor jezelf dan de volgende vragen:

  • Welke feedback zou ik heel pijnlijk vinden om te krijgen?
  • Dus wat zou je heel erg vinden als anderen dat over jou of tegen jou zouden zeggen?

Het zou goed kunnen dat dat best een lang lijstje is. Als je het verder terug wilt brengen tot de meest kwetsbare delen van je zelfbeeld kun je de volgende vraag beantwoorden:

  • Als je naar het lijstje kijkt van de feedback die heel pijnlijk voor je zou zijn, welke dingen van dat lijstje wil je niet zijn, maar ben je bang misschien stiekem of in sommige omstandigheden toch een beetje te zijn?

Datgene wat je niet wil zijn, maar bang bent misschien toch te zijn is het deel van je zelfbeeld dat het meest kwetsbaar is. Wanneer iemand je, bedoeld of onbedoeld, het gevoel geeft dat hij dát van je denkt, zal dat de meest negatieve impact op je zelfbeeld geven en op jullie gesprek. Hoe harder je je best doet om iets niet te zijn, hoe pijnlijker het voor je is om precies díe feedback te krijgen. Gesprekken waarin dat gebeurt zal jij als extra moeilijk ervaren, daar krijg jij het warm van. Wanneer je voor jezelf weet welke onderwerpen dit zijn, zullen ze minder snel met je op de loop kunnen gaan.